SVCG Phú Mỹ – Cầu Nguyện Mùa Chay 2023

Cầu nguyện Mùa Chay thánh

1.Dẫn nhập

Dân gian ta có câu “Mùa nào thức nấy”. Mỗi mùa đều có những “đặc sản khác nhau”, chẳng hạn như Tết cổ truyền thường có cây đào, cây mai hay bánh trưng, bánh tét,….nếu thiếu những thứ đó xem ra ngày Tết chưa trọn vẹn. Phụng vụ trong giáo hội cũng vậy. Năm phụng vụ của Giáo hội có các mùa khác nhau: Mùa Vọng – Mùa Giáng Sinh – Mùa Chay – Mùa Phục Sinh và mùa Thường Niên. Mỗi mùa đều có đặc trưng và ý nghĩa thiêng liêng khác nhau. Khởi đầu mùa Chay, Giáo hội mời gọi chúng ta hãy sống SÁM HỐI. Mùa Chay không phải thời gian buồn bã nhưng hoàn toàn ngược lại: “Hỡi Gierusalem hãy hân hoan, và hỡi tất cả các ngươi là những kẻ yêu quý thành ấy, hãy tụ họp lại; hỡi các ngươi là những kẻ ưu phiền hãy hân hoan vui mừng, để các ngươi nhảy mừng và hưởng no đầy nguồn an ủi các ngươi”. Mùa Chay là mùa cao điểm của ơn phúc, là thời gian thuận tiện để canh tân đời sống, nhờ đó mà mỗi ngày chúng ta nên hoàn thiện hơn. Mùa Chay đã đến, và để thực hiện mùa Chay ý nghĩa, mỗi người chúng ta hãy dọn mình nghiêm túc, cẩn trọng để sống thật trọn vẹn mùa Chay Thánh này. Mời bạn, chúng ta hãy cùng nhau bước vào giờ cầu nguyện ngày hôm nay.

2.Suy niệm

Trong thực tế, hàng năm chúng ta từng tham dự các kỳ tĩnh tâm mùa Chay, nhưng chúng ta hiểu thế nào về sám hối: Sám hối là gì? Tại sao phải sám hối? Đâu là sám hối đích thực và đâu là tiến trình để sám hối có hiệu quả?

Theo nguyên nghĩa, Mùa Chay là mùa 40 ngày, con số mang ý nghĩa biểu tượng Kinh Thánh: 40 năm dân Do Thái đi trong hoang địa để vào đất hứa, 40 ngày ông Môsê ở trên núi Giao Ước Sinai, và 40 ngày chay tịnh của Chúa Giêsu trong hoang địa. Là thời gian chuẩn bị tâm hồn đón mừng Chúa Phục Sinh, mùa Chay kéo dài 40 ngày, bắt đầu từ Thứ Tư Lễ Tro và kết thúc vào lúc mặt trời lặn vào Thứ Năm Tuần Thánh. Mùa Chay không có nghĩa là Mùa Kiêng Thịt, nhưng là mùa hoán cải, mùa canh tân tâm hồn, mùa quay trở về với Chúa.

• Sám hối là gì?

Theo nghĩa thông thường, ăn năn sám hối là là nhìn nhận mình có lỗi, cảm thấy hối hận và dốc lòng chừa bỏ. Sám là ăn năn lỗi trước, hối là chừa bỏ lỗi sau. Vì thế sám hối không chỉ là hối tiếc trước một việc làm sai trái đã qua nhưng là thấy sai và quyết tâm sửa lại điều ấy. Mùa Chay mời gọi ta sám hối, nghĩa là mời gọi chúng ta ăn năn và chừa cải những lỗi lầm xúc phạm tới Chúa và anh em. Cho nên, không thể có sám hối mà không có hoán cải. Tuy nhiên, “hoán cải” trong Kitô Giáo còn mang chiều kích siêu nhiên, không chỉ đòi ta nỗ lực diệt trừ tội lỗi, nhưng điều quan trọng là trở về cùng Thiên Chúa, để nhận ra tình yêu thương vô biên của Ngài. Từ đó, ta còn phải định hướng lại toàn bộ cuộc sống, chỉnh đốn lại những sai lầm đang làm lệch lạc cuộc sống tâm hồn. Vì thế, sám hối hay hoán cải nhằm mục đích để thay đổi đời sống nên tốt hơn. Đó mới là sám hối đích thật.

• Tấm gương sám hối

Trong lịch sử cứu độ, có rất nhiều tấm gương của lòng sám hối: Thánh Phero và Phaolo – hai vị thánh của lòng sám hối

+ Phêrô, vị tông đồ trưởng, thường xuyên ở bên Chúa Giêsu và được Ngài tín nhiệm trao gởi chìa khóa Nước Trời. Nhưng đời sống của ngài có những vấn vương tội lỗi. Tin Mừng thuật lại, chỉ sau phút tuyên xưng đức tin  : ”Thày là Đức Ki-tô” “Con Thiên Chúa hằng sống”, thì Phê-rô đã bị Chúa Giêsu quở là “Satan hãy xéo đi” vì ông có ý ngăn cản Chúa Giêsu lên Giêrusalem chịu nạn.

Chúa thức tỉnh ký ức của Phêrô bằng tiếng gà gáy và ánh mắt tha thứ nhân từ. Ông sám hối bằng những giọt nước mắt hối hận : “Phêrô ra ngoài khóc lóc thảm thiết” (Lc 22,62). Với những tội kể trên, Phêrô rõ ràng là người đã biết đến kinh nghiệm sa ngã và, theo Tin Mừng Luca, ông đã hối hận.

Sau biến cố Phục sinh, Phêrô đã khác hẳn. Ông được biến đổi trở nên mới mẻ và mạnh mẽ. Vì thế, kinh nghiệm đầu tiên mà Thánh Phêrô chia sẻ cho cộng đoàn Giáo hội sơ khai đó là kinh nghiệm sám hối. Ngài nói với những người đầu tiên trở lại: “Anh em hãy sám hối, và mỗi người hãy chịu phép rửa nhân danh Ðức Giêsu Kitô, để được ơn tha tội và anh em sẽ nhận được ân huệ là Thánh Thần”. Sau khi đã ăn năn sám hối, thánh Phêrô đã thể hiện vai trò tông đồ trưởng với tinh thần trách nhiệm cao và đã chu toàn sứ mạng thủ lãnh Giáo hội Công giáo. Để rồi cuối cùng chịu đóng đinh tại Rôma làm sáng lên hình ảnh của một niềm tin bất khuất vào Con Thiên Chúa hằng sống. Nhờ sám hối Phêrô đã nên thánh.

+ Thánh Phao-lô, trước khi là tông đồ nổi tiếng, đã là một người khét tiếng trong dư luận cộng đoàn tín hữu sơ khai. Khi còn thuộc nhóm Pharisiêu, Phaolô kiêu ngạo, cứng lòng và bách hại các tín hữu. Khi nghe đến tên ông thì mọi người phải chạy trốn. Ông là kẻ bách hại đạo Chúa Ki-tô trước bất cứ ai.. Sách Công vụ kể : “Ông Saolô vẫn còn hằm hằm đe doạ và giết chóc các môn đệ Chúa, nên đã tới gặp thượng tế xin thư giới thiệu đến các hội đường ở Ðamát, để nếu thấy những người theo Đạo, bất luận đàn ông hay đàn bà, thì bắt trói giải về Giêrusalem” (Cv 9, 1-2). Quả thật, Phaolô cũng là người trải qua kinh nghiệm tội lụy.

Với biến cố trên đường Đa-mát và nhờ ăn năm sám hối, Phao-lô được đổi mới hoàn toàn. Ngài có được kinh nghiệm sống trong tình yêu lòng nhân từ và tha thứ của Ðấng đã quật ngã mình trên đường bách hại Đạo Chúa. Với kinh nghiệm được biến đổi, Thánh Phaolô cho rằng sám hối là “lột bỏ con người cũ và mặc lấy con người mới”. Và với Ngài, con người mới đã được biến đổi trong ân sủng : “ Phàm ai ở trong Đức Kitô đều là thọ tạo mới. Cái cũ đã qua, và cái mới đã có đây rồi” (2 Cor 5,17). Theo ngài, sám hối là hòa giải, là làm hoà với Thiên Chúa (x. 2 Cr 5,18). Được tình yêu của Chúa chiếm hữu và biến đổi, Phaolô trở thành Tông đồ dân ngoại. Ngài đã đi nhiều nơi thành lập nhiều cộng đoàn. Giáo Hội được mở rộng và phát triển nhờ sự dấn thân loan báo Tin Mừng của thánh nhân. Có người nhận định rằng Phaolô đã trở nên mẫu người không ai theo kịp về việc xây dựng Giáo hội. Tung hoành ngang dọc trên những cánh đồng dân ngoại để mỗi ngày đem về cho Chúa các tâm hồn. Cuối cùng, cũng tại Rôma, Phaolô đã bị tử đạo vì Đức Ki-tô để làm chứng cho tình yêu và hiến mạng sống vì Tin mừng. Nhờ sám hối Phaolô cũng đã nên thánh.Phaolô cũng đã nên thánh.

• Làm thế nào để sống mùa Chay một cách cụ thể

Trong suốt mùa Chay, chúng ta được mời gọi trang bị cho mình những phương tiện cụ thể: cầu nguyện cùng với Người, chay tịnh cùng với Người, chia sẻ với anh em chúng ta cùng với Người, để giúp chúng ta phân biệt được các ưu tiên của đời mình. Mùa Chay cũng là một thời gian khuyến khích sự im lặng lắng nghe Lời Chúa. Bằng cách lắng nghe và suy gẫm Lời Chúa mỗi ngày, vốn rất phong phú trong mùa phụng vụ Mùa Chay này, chúng ta cũng có thể, như Chúa Giêsu trong sa mạc đã chống lại Satan ba lần, vượt qua ba cơn cám dỗ về nhu cầu thân xác, về quyền lực, và việc không chấp nhận giới hạn con người của mình.

Cầu nguyện

Dẫu biết cuộc sống của chúng ta còn đầy những lo toan, bận rộn. Nhưng chúng ta hãy biết cách dành thời gian để quay trở lại với chính mình. Hãy cầu nguyện như Chúa Giêsu, là Đấng biết thoát ra khỏi đám đông, dành thời gian cho cuộc hàn huyên với Thiên Chúa Cha để rồi sau cuộc đối thoại với Chúa Cha, cứu chữa đám đông hiệu quả hơn. Bằng cách suy gẫm Lời Chúa trong thinh lặng, tắt tivi, radio, tránh quá lệ thuộc vào điện thoại thông minh… mỗi ngày chúng ta chấp nhận đặt mình trước mặt Chúa dăm mười phút để được Ngài nắm bắt. Vì vậy, chúng ta hãy cố gắng im lặng trong cuộc sống của mình, thoát ra khỏi sự hời hợt bề nổi của những thời khóa biểu hoạt động nào đó, để dành ưu tiên cho Đấng Quan Trọng Nhất

Như Thanh Luca (18,1): “Phải cầu nguyện luôn, không được nản chí”. Hay như Đức Thánh Cha Phanxico đã từng nói: “Điều đẹp nhất và thích hợp nhất mà tất cả chúng ta phải làm đó là lặp lại lời cầu xin của các môn đệ: Thưa thầy xin dạy chúng con cầu nguyện”

Chay tịnh trong mùa Chay

Xưa nay nói nghĩ đến mùa Chay là nghĩ ngay đến việc ăn chay: kiêng thịt và ăn ít. Nếu chỉ dừng lại nơi hai việc này, thì chưa sống đúng ý nghĩa mùa chay thánh. Trong Kinh Thánh Chúa Giêsu nhắn nhủ việc chay tịnh:

– Khi con giúp đỡ người nghèo khó, con đừng đánh trống thổi kèn việc con làm… (Mt 6, 2)

– Khi con cầu nguyện, con đừng bắt chước kẻ giả hình… (Mt 6, 5)

– Khi con giữ chay tịnh, đừng làm bộ mặt ủ rũ rầu rĩ như bọn gỉa hình… (Mt 6, 16)

+ Ăn chay bằng đôi mắt: Đôi mắt không chỉ thu nhận hình ảnh từ bên ngoài vào trong thâm tâm mình. Nhưng nó còn chiếu tỏa ra bên ngoài những gì sâu kín nội tâm của con người nữa. Nó như tấm gương phản chiếu của linh hồn tâm trí và của thân xác con người. Con mắt là cửa số của linh hồn!

Nên tiết độ chừng mực bằng con mắt trong việc nhìn, trong việc quan sát, giúp ích rất nhiều cho tâm hồn được bình an. Chỉ nhìn xem những gì lành mạnh tốt đẹp, những gì mang gây đến niềm vui hạnh phúc cho mình và cho người khác

+ Ăn chay bằng đôi tai: Đôi tai là hình ảnh của sự cởi mở và sẵn sàng thu nhận, lắng nghe. Có những âm thanh làm đảo lộn tâm trí đời sống, tạo ra bất an cho con người. Vì thế tiết độ chừng mực bằng đôi tai, không phải là chối từ lắng nghe. Nhưng chỉ sẵn sàng nghe đón nhận những âm thanh tiếng nói mang lại niềm vui cho tâm hồn, cùng gợi suy nghĩ sự hữu ích tốt lành thánh thiện cho đời sống.

+ Ăn chay bằng đôi tay: Đôi tay là hình ảnh sức mạnh con người, đồng thời nó cũng diễn tả ra bên ngoài sức sống suy nghĩ từ bên trong tâm trí tâm trí.

Khi tay cử động làm việc, diễn tả hay sáng tạo, là muốn gửi đi tín hiệu đã được suy nghĩ nghiên cứu của tâm trí. Cử động của đôi tay là ngôn ngữ không thành lời, những gì người đó muốn nói. Đôi tay làm việc thiện tốt lành, làm việc xây dựng, bác ái, chúc lành, cầu nguyện. Nhưng đôi tay cũng làm gây ra những việc không lành mạnh, không xây dựng, từ chối phá đổ, chửi rủa. Tiết độ chừng mực bằng đôi tay là không dùng nó cho những việc tiêu cực, những việc không lành mạnh, những việc mang đến hậu qủa phá đổ không xây dựng.

+ Ăn chay bằng đôi chân: Đôi chân của con người diễn tả con đường sự sống của họ, con đường hành trình một đời người. Chừng mực tiết độ bằng đôi chân trong đời sống là không chỉ biết đi mãi, đi không còn biết mệt mỏi. Nhưng còn phải biết dừng chân nghỉ ngơi, dừng chân để suy nghĩ lại bước đường đã đi qua.

Chừng mực tiết độ bằng đôi chân trong đời sống là biết đi đến với người khác, không phải chỉ đi cho riêng mình. Chừng mực tiết độ bằng đôi chân là không phải đi đến địa điểm có lợi ích cho phần nuôi sống thân xác. Nhưng còn cần phải đi đến địa chỉ nơi cầu nguyện, nơi học hành, nơi giải trí lành mạnh để nuôi sống phần tinh thần nữa.

Làm việc bác ái

Ăn chay còn là sự chia sẻ và cho đi những gì chúng ta đã dành dụm được. Chia sẻ và cho đi là một cách từ bỏ chính mình một cách cụ thể và rõ ràng nhất. Chúng ta được mời gọi để trao tặng cho những người đói ăn hàng ngày, vì họ không dư dả để mua thức ăn. Họ là hàng triệu người trên thế giới và hàng trăm nghìn người trong đất nước chúng ta!
Chúng ta loại bỏ tính ích kỷ cá nhân và sự ù lì ra khỏi cuộc sống của mình để dấn thân phục vụ những người thiệt thòi hơn mình. Chúng ta phát triển tinh thần đoàn kết trong cộng đoàn của chúng ta hoặc thông qua các hội đoàn hoặc phong trào đang cố gắng tiếp cận và phục vụ những người dễ bị tổn thương. Chúng ta đừng quên tất cả những người vốn đang sống trong những hoàn cảnh còn bi thảm hơn hoàn cảnh của chúng ta, cụ thể là suy dinh dưỡng, thiếu sự chăm sóc y tế, nghèo đói cùng cực, do chiến tranh bạo lực mù quáng, hoặc bị giam giữ tập trung trong các trại tị nạn đầy những khốn khổ và hỗn loạn.

3. Kết thúc

Mùa Chay ơn phúc tran hòa

Dẫn con từng bước lìa xa thói đời

Cho con đừng sợ Chúa ơi

Kiên trung làm chứng giữa đời hôm nay

Xin Chúa qua buổi cầu nguyện ngày hôm nay giúp mỗi người chúng con ý thức lại hành trình chiến đấu thiêng liêng giúp chúng con sống trọn mùa Chay Thánh này. Amen.

BPV Maria Phương Lam